Aandrijving: voor, achter of 4WD
Voor- of achterwielaandrijving
De meeste auto’s hebben voorwielaandrijving. Dat heeft voordelen vooral t.a.v. de interieurruimte.
Voor het trekken van een caravan zou achterwielaandrijving op het eerste gezicht beter lijken. Dankzij de kogeldruk van de caravan neemt de druk op de achterkant van de auto en dus op de aangedreven achterwielen toe, zodat de kans op doorslaan van die achterwielen vrij klein is. In elk geval kleiner lijkt die dan bij de aangedreven wielen van een voorwielaandrijver. De kogeldruk ontlast immers juist de voorwielen, waardoor deze hun grip kunnen verliezen. Zeker op een natte of gladde ondergrond.
Toch is dat in werkelijkheid lang niet altijd het geval. Bepalend is de druk op voor- en achterwielen, en wel de verdeling daarover door het gewicht van de auto, de belading en de druk op de trekhaak. Idealiter worden die wielen aangedreven waar de grootste druk op uitgeoefend wordt.
In de bergen verandert de drukverdeling. Als de auto omhoog rijdt, komt het zwaartepunt dichter bij de achteras te liggen. De achteras wordt nu zwaarder belast, de vooras ontlast. Bij voorwielaandrijving slaan de wielen dan sneller door. Dat dit doorslaan in de bergen toch ook voordelen kan bieden is hierboven beschreven (het ontlast de koppeling).
Indien de wielen zodanig doorslaan dat de auto-caravancombinatie niet van de plaats komt, is de remedie het verhogen van de wieldruk van de voorwielen door een aantal personen op de motorkap plaats te laten nemen (denk om beschadigingen).
Soms worden voorwielaandrijvers geleverd met een of andere vorm van tractiecontrole, waarbij dus de wielslip geprobeerd wordt te verminderen of te voorkomen. Een handig accessoire, mits het uitschakelbaar is, want op een (te?) steile helling hebben we soms juist wielslip nodig.
Vierwielaandrijving
Bij vierwielaandrijving (4WD of AWD) worden alle wielen aangedreven en kan theoretisch de stuwkracht tweemaal zo groot zijn als bij tweewielaandrijving. Een toelichting is op zijn plaats omdat er verschillende vormen van vierwielaandrijving bestaan. Er zijn systemen waarbij de aandrijfkracht van de motor gelijkelijk over de vier wielen wordt verdeeld en er zijn systemen waarbij een vaste verhouding bestaat tussen de aandrijfkrachten voor en achter. Ook als de aandrijfkrachten over vier wielen worden verdeeld, kunnen de wielen doorslaan; dit is afhankelijk van constructie en omstandigheden. Auto’s waarmee u ook in zwaar terrein kunt rijden, zijn meestal voorzien van een systeem waarmee het differentieel kan worden geblokkeerd, zodat de wielen links en rechts met hetzelfde toerental draaien. Is er een tussendifferentieel dan kan dat meestal ook worden geblokkeerd. Bovendien zijn er systemen waarbij de wielen die de meeste wrijving hebben de grootste aandrijfkracht te verwerken krijgen; dat is natuurlijk het mooiste.
Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn dat 4 WD duidelijke voordelen heeft bij het trekken van een caravan, zeker t.o.v. voorwielaadrijving. U komt met 4 WD bijvoorbeeld makkelijker weg op een drassige camping. Ook op sneeuw en ijs biedt 4 WD duidelijk meer mogelijkheden.
Toch kan 4 WD ook nadelen hebben. Met name op steile hellingen zou het kunnen zijn dat het wegrijden niet meer lukt. Juist door de grote tractie van de vier wielen komt alles terecht op de sterkte van de koppeling. En dan is het dus over en uit als die het begeeft. In een seconde of vijf is een koppeling aan gort te rijden!
4 WD komt dan ook pas goed tot zijn recht als die gecombineerd wordt met een tussenbak. In jargon: een lage gearing. Deze extra overbrenging of vertraging is in te schakelen via een extra pookje en zorgt ervoor dat er bij een lagere snelheid toch de maximale kracht vrijkomt aan de wielen. Het spreekt voor zich dat daardoor de koppeling veel minder zwaar belast hoeft te worden bij het wegrijden. Wielslip op nat gras kan ook vaak voorkomen worden.
Nog een waarschuwing: Vooral de jeepachtige voortuigen kunnen een aardige trekkracht ontwikkelen en deze ook op de ondergrond overbrengen. Dit wordt nog versterkt als de lage gearing ingeschakeld wordt. Wat men vaak niet beseft is dat uw auto dan in staat is om het complete onderstel van de caravan te ruïneren als de caravan door drassige grond of obstakels tegen gehouden wordt. Normaal merkt u dit doordat de auto dan tegengehouden wordt, maar dit is bij de jeepachtigen veel minder het geval. Klik hier voor een voorbeeld.
Kortom het zijn vaak niet de (onbetwiste) voordelen van vierwielaandrijving, maar de voordelen van een lage overbrenging die het verschil uitmaken tussen het wel of niet makkelijk kunnen wegkomen op een steil weggetje of een drassige camping. Veel ‘funcars’ zijn daarom minder geschikt voor het trekken van een caravan dan het lijkt.
Behalve personenauto’s zijn er natuurlijk ook nog pickups en de zgn. terreinwagens met 4WD, die u regelmatig als trekauto tegenkomt. Ze hebben, behalve de 4WD meestal als voordeel een flink eigen gewicht. Het nadeel is dat ze in het algemeen minder comfortabel zijn (stug en rumoerig).
Conclusie
De ideale trekauto heeft:
- een flink eigengewicht;
- een grote wielbasis;
- een korte oversteek;
- een motor met veel vermogen, een groot koppel en een vlakke koppelkromme;
- vierwielaandrijving (in combinatie met een tussenbak);
een automatische versnellingsbak.
Een voorbeeld van een auto die aan alle of de meeste van deze voorwaarden voldoet is de ’terreinwagen’, maar deze biedt in het algemeen minder comfort wanneer u op normale wegen rijdt. Bovendien zijn die vierwielaangedreven auto’s doorgaans duur.
Ook de stabiliteit kan minder goed zijn dan u denkt. De oorzaak moet vermoedelijk worden gezocht in de vaak lange veerwegen die in het terrein nodig zijn en de relatief hoge en wat ‘zoekerige’ banden. Die bandenkeuze wordt veelal gedaan op basis van tractie-eigenschappen en niet op rechtuitstabiliteit op de grote weg. De populariteit van de terreinwagen en de wetenschap dat de meeste berijders nooit in het terrein komen zorgen er echter voor dat de moderne ’terreinwagen’ steeds meer asfaltkwaliteiten krijgt, zonder veel in te hoeven boeten in het terrein.
Meestal wordt een auto aangeschaft voor dagelijks gebruik en zijn de eisen daaraan aangepast. Het spreekt vanzelf dat iemand die z’n caravan veel gebruikt, eerder bereid is extra geld uit te geven voor goede trekkwaliteiten.
Veel meer informatie over trekauto’s is te vinden op www.caravantrekker.nl. Bovendien is het mogelijk een trekkrachtberekening te laten uitwerken. Er wordt antwoord gegeven op de vraag welke hellingspercentages nog bedwongen kunnen worden met hun eigen combinatie.
